Belastingdienst hervat handhaving schijnzelfstandigheid per 2025

De Belastingdienst start per 1 januari 2025 weer met volledige handhaving op schijnzelfstandigheid. Het huidige handhavingsmoratorium wordt opgeheven, wat voor bedrijven die werken met zzp’ers grote gevolgen kan hebben. Het is van essentieel belang dat werkgevers actie ondernemen. Niet reageren is geen optie.

Wat betekent dit voor jou als werkgever?

Wanneer een zzp’er binnen jouw organisatie feitelijk als werknemer wordt gezien, kun je te maken krijgen met forse naheffingen van loonheffingen en andere fiscale en arbeidsrechtelijke risico’s. Denk hierbij aan verplichtingen als loondoorbetaling bij ziekte, pensioenopbouw en ontslagbescherming. Daarnaast kan een zzp’er zich tot de kantonrechter wenden om een arbeidsrelatie als arbeidsovereenkomst te laten kwalificeren.

Opheffing handhavingsmoratorium

Tot nu toe trad de Belastingdienst alleen op bij kwaadwillendheid of als aanwijzingen niet werden opgevolgd. Vanaf 2025 komt hier verandering in: de handhaving wordt breder ingezet en richt zich primair op loonheffingen bij opdrachtgevers. Bovendien kan dit gevolgen hebben voor omzet- en inkomstenbelasting, bijvoorbeeld door het weigeren van ondernemingsfaciliteiten. De Belastingdienst kan controles uitvoeren met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025. Word je in december 2025 gecontroleerd, dan kunnen ze het hele jaar beoordelen.

De eerste focus ligt op risicovolle situaties zoals:

• gedwongen zelfstandigheid,
• evidente schijnzelfstandigheid,
• onderbetaling,
• en arbeidsmigratieconstructies.

In 2025 worden er geen vergrijpboetes opgelegd als blijkt dat opdrachtgever en zzp’er stappen hebben ondernomen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Modelovereenkomsten: geen garantie

Hoewel veel bedrijven vertrouwen op modelovereenkomsten van de Belastingdienst, bieden deze geen absolute zekerheid. De beoordeling van een arbeidsrelatie hangt af van de feitelijke uitvoering en niet alleen van contractuele afspraken. Nieuwe overeenkomsten worden vanaf 6 september 2024 niet meer beoordeeld, maar bestaande overeenkomsten blijven geldig zolang deze correct worden nageleefd.

Het toetsingskader: Deliveroo-arrest

De Belastingdienst baseert haar beslissingen op het zogeheten Deliveroo-arrest. Hieruit blijkt dat de beoordeling van een arbeidsrelatie afhankelijk is van een weging van meerdere elementen, zoals:

• de aard en duur van de werkzaamheden,
• inbedding in de organisatie,
• persoonlijkheidsverplichtingen,
• beloning en commercieel risico.

Er is geen vaste rangorde tussen deze criteria; het totaalbeeld is bepalend.

Wat staat ons na 2025 te wachten?

Het wetsvoorstel ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ (VBAR) is in voorbereiding en beoogt per 2026 in werking te treden. Dit voorstel introduceert onder meer een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst bij tarieven onder €33 per uur. Hoewel het doel is om kwetsbare zelfstandigen te beschermen, blijft de praktische toepassing volgens deskundigen ingewikkeld. Het VBAR biedt geen sluitende oplossing voor de huidige problemen rondom schijnzelfstandigheid.

Wat moet je nu doen?

• Analyseer de samenwerking met jouw zzp’ers: voldoet deze aan de regels?
• Pas indien nodig de werkwijze aan, bijvoorbeeld door zzp’ers in loondienst te nemen.
• Gebruik hulpmiddelen zoals de webmodule, maar besef dat deze geen absolute zekerheid biedt.

Het einde van het moratorium dwingt werkgevers tot actie. Door nu te handelen, voorkom je toekomstige risico’s en kun je een eventuele naheffing of boete vermijden.